Limeryk to utwór przede wszystkim zabawny, mający za zadanie rozśmieszyć
czytelnika, raczej frywolny niż sprośny. Im bardziej absurdalny,
purnonsensowy, pikantny i swawolny, tym lepiej.
TAK ! - pięć wersów (równe sobie 1, 2 i 5 oraz krótsze od nich i też równe sobie 3 i 4);
- układ rymów aabba;
- jednolite metrum (w każdym wersie taki sam rozkład sylab akcentowanych i nieakcentowanych);
Jasne, że w miejscowości DobrutWszystko dobry przybiera obrót...Hej, tu dziewczyna moja,Tu nawet kupa gnojaMoże zmienić się w rajski ogród!(Jacek Baluch)- bohater i miejsce akcji w pierwszym wersie - w
limeryku klasycznym występuje tu
nazwa geograficzna, będąca podstawą rymu
a
- im trudniejsza do zrymowania tym lepiej; dobrze gdy jest, ale to nie
dramat jeśli jej czasem nie ma, a całość jest ciekawie skonstruowana;
– charakterystyka bohatera (w drugim wersie);
- rozwój akcji (w trzecim i czwartym wersie);
- zabawna, zaskakująca puenta (w piątym wersie)
Płetwonurkowi w mieście Pekinurodę życia odgryzł rekin.I choć czytał Mao,to nie odrastao,więc pracował jako damski manekin.(Maciej Słomczyński)Rymy powinny być dokładne, oryginalne i zaskakiwać czytelnika:
Terapeutka z Dąbrowy GórniczejŁkała: "Dziczeć chcesz, serce? - to dziczej!Grzęznąc w życia zjełczałej osełce,Terapeucę wciąż i terapeucę...Duszo, spsiałaś? Zstąp niżej: zjamniczej!"(Stanisław Barańczak)NIE ! - brak komizmu
- nierytmiczność
- niezgodność sylab
- niestaranna polszczyzna
- poprzestanie na stwierdzaniu faktów i oczywistościach
- asonanse, czyli rymy niedokładne (np.
"Uczony z Bańskiej Bystrzycy/Na cmentarzu zgłoski liczy".
-
rymy odczasownikowe bądź ich pochodne (jak np. wymiotne-przewrotne; lub
–ała/-ała; -ęła/-ęła; -iła/-iła itp. gdy męża zobaczyła, /bardzo się
zezłościła,
- rymy banalne, oklepane (wiosna/radosna; blizna/ojczyzna)
- nieuzasadnione wulgaryzmy
MOŻNA: wszystko, pod warunkiem zachowania budowy limeryku
-
Przekręcać pisownię (szczególnie w przypadku rymów egzotycznych, pełne
słów obcego pochodzenia lub nazw miejscowości, do których trudno jest
znaleźć rym):
Były trzy Lizy. Raz à propos LizPowiedział ktoś na Akropolis:Lubią słuchać owe Panie,Gdy lis gra na fortepianie,Bo allegro ma non troppo lis.(Julian Tuwim)- świntuszyć erudycyjnie i w sposób wyrafinowany, a nie prostacko i wulgarnie:
Mówi pani do chłopca w Tuluzie:"Czemu rżniesz mnie tak marnie, łobuzie?"A on rzecze jej: "Pani,choć szacunek mam dla niej,na zbyt wielkim pracuję tu luzie"(Maciej Słomczyński) - stosować rymy bogate (z dużą liczbą głosek, np. wieszcz); domyślne, dublowane, egzotyczne, łamane, składane...
Bogate:
Raz opryszka ze wsi WytrzyszczkaObsypała nagle opryszczka."W tym stanie - myślał - żadna,Choćby była szkaradna,Nie da mi nawet pyszczka!"(Jacek Baluch)Domyślne:
Żył raz kowal w sąsiedztwie Löbau,co się młota i ognia nie lękał.Lecz kobiece mu wdziękiwytrącały młot z ręki,z ogniem w oczach się zrywał i – klękał(Jacek Baluch)Dublowane (np. gdy słowo w pozycji rymowej w pierwszym wersie ma zdublowaną spółgłoskę):
Jest dżentelmen w mieście Lukka,co nim wejdzie, to zapukka,dziwiąc damy niesłychanie,więc wyjaśnia: "Miłe panie,kto wpierw pukka - czci nie brukka"(Michał Rusinek) Egzotyczne:
W Białym Domu nasz chargé d'affairepo kryjomu raz nasrał na skwerNikt nie widział, okey,gdyby nie CIA;niby nic, ale jednak nie fair.(Jacek Baluch)Łamane, to znaczy gdy słowa są przenoszone do następnego wersu:
Raz pewien polityk z Las Palmas przed taty się wybrał na bal mas- kowy, ale rzecz prosta już w tej masce pozostał, niemały wzbudzając tym żal mas. (Antoni Marianowicz)Raz pewien paź imieniem Derek na widok księżnej doznał erek- cji tak spektaku- arnej, że na ku- szetce z nią spędził godzin szereg.(Jakub Rożenek) Składane tj. obejmujące więcej niż jedno słowo:
Zawodowa Łowiczanka z UstrzykWyjaśniała: "Ten pasiak, cóż gust, szyk...Stwórca mnie przed brakiem gustu ustrzegł,Gdy mnie bowiem stwarzał, kątem ust rzekł:Pod pasiakiem kryj zad - on z tych tłustszych..."(Stanisław Barańczak) Tym, którzy wysoko stawiają poprzeczkę, purystom i kanonistom, podrzucamy lekturę:
Anna Bikont i Joanna Szczęsna Żyje sobie limeryk w Krakowie:
http://niniwa22.cba.pl/zyje_sobie_limeryk_w_krakowie.htm Wywiad „Świntuszy jak Michał Rusinek”
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53668,17191198,Michal_Rusinek_swintuszy_w_salonie.html Oraz materiały pomocne przy pisaniu limeryków:
http://limeryki.pl/zasady.html http://www.limeryki.pl/terminy.html